KONDA ile İklim Haber tarafından gerçekleştirilen kamuoyu araştırmasına göre Türkiye’de toplum, iklim değişikliğinden ve artan afetlerden endişe ediyor ancak merkezi ve yerel idarelerin iklim değişikliğine karşı yeteri kadar çaba harcadığını düşünmüyor.
KONDA Araştırma ile İklim Haber tarafından gerçekleştirilen, Türkiye’de İklim Değişikliği Algısı 2019 başlıklı araştırmaya göre, Türkiye’de toplumun önemli kısmı iklim değişikliğinden endişe ediyor. Araştırmaya katılanların yüzde 71’i afetlerin arttığını düşünüyor. Katılımcıların yarısından fazlasıysa ne belediyelerin ne de hükümetlerin iklim değişikliğine karşı yeterli çabayı gösterdiği görüşünde.
Türkiye’nin 29 ilindeki 100 ilçenin 151 mahalle ve köyünde, 2745 kişiyle gerçekleştirilen yüz yüze görüşmelere dayalı araştırmanın ortaya koyduğu ilk bulgu, Türkiye’deki her 10 kişiden en az altısının iklim değişikliği konusunda endişeli olduğu yönünde. Görüşülen kişilerin yüzde 18’i iklim değişikliği konusunda çok endişeli olduğunu, yüzde 46’sıysa endişeli olduğunu aktarıyor. KONDA Araştırma ile İklim Haber’in 2018’de gerçekleştirdiği Türkiye’de İklim Değişikliği Algısı ve Enerji Tercihleri Araştırması kapsamında da aynı soru yurttaşlara yöneltilmişti. 2018’de yapılan araştırmada iklim değişikliğinden endişelenenlerin oranı yüzde 75 olarak ölçülürken, iklim değişikliğinden endişe duyanların oranının bu seneki araştırmada yüzde 61’e gerilemesi dikkati çekti.
Araştırmaya katılanların yüzde 19’u iklim değişikliğinden endişe etmediğini kaydetse de katılımcıların sadece yüzde 3’lük kısmı iklim değişikliğinin etkilerinin hiç hissedilmeyeceğini düşünüyor. Araştırmaya göre, yurttaşların yüzde 52’si iklim değişikliğinin etkilerinin şimdiden hissedildiği görüşünde; yüzde 12’lik bir kesimse bu etkilerin gelecek 25 yılda hissedileceğini düşünüyor.
Muhalif seçmen iklim değişikliğinden daha çok endişe duyuyor
İklim değişikliğinden endişelenenler oy tercihlerine göre değerlendirildiğinde, İYİ Parti, HDP ve CHP’ye oy veren yurttaşların en kaygılı seçmen grupları olduğu görülüyor. Araştırmaya katılan İYİ Parti seçmenlerinin yüzde 76’sı, HDP seçmenlerinin yüzde 72’si, CHP seçmenlerininse yüze 71’i iklim değişikliğinden endişeli olduğunu belirtirken, AKP seçmenleri için bu oran yüzde 51, MHP seçmenleri içinse yüzde 50 olarak ölçüldü. AKP’ye oy verenlerin yüzde 43’ü ve CHP’ye oy verenlerin yüzde 58’i iklim değişikliğinin etkilerinin günlük yaşamda hissedildiğini belirtirken, HDP’lilerde bu oran yüzde 70’e çıkıyor, MHP’lilerdeyse yüzde 40’a düşüyor.
Araştırmaya göre, Türkiye’deki sel, fırtına, aşırı sıcaklık ya da kuraklık gibi düzensiz hava olaylarının arttığını düşünenlerin oranı yüzde 71; katılımcıların yüzde 23’ü bu olayların sıklığında değişim olmadığını düşünüyor. Yine katılımcıların yüzde 71’i, aşırı iklim olaylarında iklim değişikliğinin rolü olduğu görüşünde; bu olaylarda iklim değişikliğinin payı bulunmadığını düşünenlerin oranıysa yüzde 12.
İklim değişikliğine kayıtsızlığın sebebi bilgisizlik
Kamuoyu araştırmasına göre, Türkiye’de iklim değişikliğinden endişe etmeyen yurttaşların önemli kısmı, iklim değişikliğinin etkilerinin ne zaman hissedileceği sorusuna “Bilmiyorum” yanıtını verdi. Araştırmacılar bu bulgunun, “iklim krizine karşı kayıtsızlığının ardında yoğun bir bilgisizlik olduğunu” gösterdiği görüşünde.
Hükümet ve belediyelerin çabaları yetersiz
Araştırmaya katılanlar, merkezi hükümet ile belediyelerin iklim değişikliğine karşı yeterli siyaset ürettiğini ya da uygulamaya koyduğunu ise düşünmüyor. Merkezi hükümetin iklim değişikliğini azaltmak için yeterli çaba gösterdiğini düşünenlerin oranı yüzde 16 (Yüzde 55 “Çaba göstermiyor” yanıtını verdi).
Her üç kişiden biri hükümet “kesinlikle çaba göstermiyor” diyor. Ak Parti’ye oy verenlerin yüzde 31’i, CHP’ye oy verenlerin yüzde 77’si ve HDP’ye oy verenlerin yüzde 86’sı merkezi yönetimin iklim değişikliğini azaltmak için çaba göstermediği görüşünde. “Çaba gösterilmiyor” diyenlerin oranı 18-32 yaş arası gençlerde yüzde 60’a ulaşıyor.
Toplumun yüzde 55’i yaşadığı yerin belediyesinin iklim eylemi konusunda herhangi bir çaba göstermediğini düşünüyor. “Biraz çaba gösterdiğini” düşünenlerin oranı yüzde 29, “çaba gösteriyor” diyenlerin oranıysa yüzde 15. Her üç kişiden biri belediyesinin “kesinlikle çaba göstermediğini” söylüyor. Ak Parti’ye oy verenlerin yüzde 40’ı, CHP’ye oy verenlerin yüzde 67’si ve HDP’ye oy verenlerin yüzde 82’si, yaşadığı yerin belediyesinin iklim eylemi yapmadığını düşünüyor.
Araştırmayı nasıl yorumladılar?
Bekir Ağırdır (KONDA Araştırma): “İklim değişikliğinin ve çevre sorunlarının giderek felaketlere dönüştüğü bu zaman aralığında bir yandan da toplum siyasal kutuplaşmanın katmanlarını derinleştirerek aidiyet ve inanç kutuplaşmasına, hayat tarzı kutuplaşmasına dönüştüğü bir süreçten geçiyor. Öyleyken, tüm kutuplaşmalara karşın iklim değişikliği konusundaki tespit ve endişeler neredeyse kutuplara göre hiç değişmiyor. AK Parti’ye oy verenlerin yüzde 65’i, CHP’ye oy verenlerin yüzde 78’i Türkiye’de afetlerin arttığını düşünüyor. Üniversite mezunlarının yüzde 76’sı afetlerin arttığını ifade ederken, eğitim durumu lise altı olanlarda bu oran yüzde 70. Dindar muhafazakârlar afetlerin arttığını yüzde 64, geleneksel muhafazakârlar yüzde 72, modernler ise yüzde 75 oranında düşünüyor. . . Türkiye’de, sosyal, politik ve ekonomik durum ve tercihlerden bağımsız bir şekilde her 10 kişiden en az altısının kaygılandığı bu küresel sorunun çözümü için hem hükümetlerin hem de hükümet dışı aktörlerin hızlıca, etkin çözümlerle harekete geçmesi, seragazı emisyonlarını azaltacak önlemleri alması ve hassas kesimlerin iklim etkileri ile baş edebilmesi için gerekli olan uyum adımlarını atması gerekiyor. Türkiye’de toplum, merkezi hükümet ve yerel yönetimler arasında ayrım gözetmeden, kamunun iklim krizi hakkında çaba harcamadığını düşünüyor.”
Barış Doğru (İklim Haber): “2019 yerel seçimlerinin sonuçları üzerinde açıkçası, diğer birçok faktörün yanı sıra, temel çevresel kaygıların da rol oynadığını söylemekte bence sıkıntı yok. Özellikle büyük kentlerde yaşayan yurttaşların huzursuzluklarının derinliklerinde buna dair izler bulmak mümkün. . . Yurttaşların yerel ve merkezi idareden, içinde yaşadıkları ekosisteme daha duyarlı ve iklim dostu politikalar konusundaki beklentilerinin yükseldiğini ilk elden söyleyebiliriz.”
Leo Barasi (The Climate Majority kitabının yazarı): “Ankete katılanların yüzde 64’ünün Türkiye’nin iklim değişikliğinin etkilerini şimdiden hissettiği veya önümüzdeki 10 yıl içinde hissedeceğine inandıkları görüldü. Türkiye’nin iklim değişikliğinin etkilerini en erken 25 yıl sonra hissetmeye başlayacağı veya Türkiye’nin bu etkileri asla hissetmeyeceğine inananların oranı ise sadece yüzde 7. Bu sonuçlardan anlaşılan, Türkiye’de kamuoyunun büyük kısmı artık iklim değişikliğini sadece geleceği, başkalarını ve başka yerleri tehdit eden bir unsur olarak değil kendi hayatlarını halihazırda etkileyen bir sorun olarak görüyor.”
Kaynak: Medyascope – Doğru Eroğlu
