Filmi izlerken kısa sürede özdeşlik kurmuş belgeselin sonuna kadar tek kareyi kaçırmadan izlemiştim. Bu müthiş bir başarıydı. Nejla mücadele içinde yaşadığı gerilimi sanat eseri düzeyine yükseltmeyi başarmış, her birimizin farklı bölgelerde yaşamakta olduğu zorlukların bir dökümünü yaparak kalıcı ve öğretici bir eser ortaya koymuştu. Türkiye’de ekoloji hareketinin dramı ve eksiklerini bu belgeselin ışığında görmek mümkündü. Hareket biriken mücadele pratiği ve eylem repertuvarı açısından zengin olsa da yaşanan deneyimi aktarma konusunda yolun çok başında olduğu söylenebilir.
Yazan: İsmail Akyıldız/ Yeşil Direniş Ekoloji ve Yaşam Gazetesi
Trakya’da kangrene dönüşen ekolojik yıkımı anlatan Gündöndü belgeseli çevrimiçi (online) gösterime girdi. Youtube kanalından izleyebileceğiniz belgesel 30 dakika sürüyor. 70 dakika süren ikinci bir versiyonu daha var. Belgeselin ilk gösterimi 2012 yılında Fransa’nın Marsilya şehrinde Alternatif Su Forumu’nda gerçekleşti. Foruma dünyanın bir çok ülkesinden ekoloji mücadelesi veren gruplar, üniversitelerin halk sağlığı bölümleri, çifçi hareketleri katılım sağladı.
Belgeselin ilk gösteriminin bir festivalde değil de Su Forumu’nda gerçekleştirilmesi aktivist/yönetmen Nejla Demirci’nin ekoloji hareketine yönelik tutumunu ve hareketin uluslararası boyutunu ne denli ciddiye aldığının göstergesi olarak görülebilir. Daha sonraki yıllarda belgesel Türkiye’nin bir çok ilinde -bazı illerde bir kaç kez- gösterildi, ekoloji mücadelelerine ışık tuttu yol gösterdi, ekofeminizm üzerinde tartışmalar başlattı. Belgeselin gösterime girmediği tek yer konusunun geçtiği ve Nejla Demirci’nin memleketi olan Trakya bölgesi oldu. Bunun nedenleri üzerinde düşünmek Türkiye’de ekoloji mücadelesinin gerçeği ile yüzleşmek olacaktır. Bu eksikliği telafi etmek için yönetmen sırtına bir perde alıp Trakya’da köy köy dolaşarak gösterimler yapmayı düşündüğünü hatırlıyorum. Bu konuda ekoloji mücadelesi veren çevrelerde toplantılar yapılmış, dayanışma için zemin oluşturulmuştu. Ancak ülkemizde bitip tükenmek bilmeyen yakıcı gündemler bu projenin de gerçekleşmesine mani oldu.
Burada kişisel bir not düşmek isterim; Nejla ile İstanbul’da tanıştığımız yıllarda kendisi ağırlık olarak Trakya bölgesi’nin ben Karadeniz bölgesinin ekoloji gündemi/sorunlarıyla ilgilenmekte idik. Her ikimizde İstanbul’da yaşıyorduk. Gündöndü belgeseli ilk izlediğimde çok etkilendiğimi saklamayacağım. Nejla belgesel filmin kahramanlarından biriydi. Filmi izlerken kısa sürede özdeşlik kurmuş belgeselin sonuna kadar tek kareyi kaçırmadan izlemiştim. Bu müthiş bir başarıydı. Nejla mücadele içinde yaşadığı gerilimi sanat eseri düzeyine yükseltmeyi başarmış, her birimizin farklı bölgelerde yaşamakta olduğumuz zorlukların bir dökümünü yaparak kalıcı ve öğretici bir eser ortaya koymuştu.
Türkiye’de ekoloji hareketinin dramı ve eksiklerini bu belgeselin ışığında görmek mümkündür. Hareket biriken mücadele pratiği ve eylem repertuvarı açısından zengin olsa da yaşanan deneyimi aktarma konusunda yolun çok başında olduğu söylenebilir. Nejla bu belgeseliyle öncelikle buna işaret etmiş olduğunu düşünüyorum. Kendi adıma bu yorulmak bilmez aktivist arkadaşıma katkıları dolayısıyla teşekkür ediyorum. 2016 yılında kurulan Yaşam ve Dayanışma Yolcuları Gündöndü belgeseline çok şey borçludur. Belgeselin ekoloji hareketinde ne gibi açılımlara neden olduğu zamanla daha iyi anlaşılacaktır. Bu korona günlerinde belgeseli çevrim içi izleme fırsatını kaçırmayalım. Tekrar ve tekrar izlenmesi ve gerekli dersin çıkarılması ümidiyle iyi seyirler
Belgeseli buradan izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=FNxEPEgSgkc&feature=youtu.be
