Chomsky, hem Büyük Buhran’ın hem de COVID-19 salgınının krizi aşmak açısından toplumlara nasıl keskin bir seçenek sunduğunu dile getirdi; “Büyük Buhran büyük bir etkiye sahipti, aslında bundan çok daha kötüydü ve iki çıkış yolu vardı: “Birinci çıkış yolu faşizmdi. Dünyanın birçok yerine yayıldı. Bir başka yol da temelde New Deal* tarzı, refah devleti tarzı demokrasi ve liberalizmdi. Amerika Birleşik Devletleri (1930’larda) ikinci yolu seçti. Bunlar iki çıkış yoluydu ve şimdi de aynı durumdayız.”
Canada’s National Observer Genel Yayın Yönetmeni Linda Solomon-Wood ile çevrimiçi olarak Zoom görüşmesi yapan Noam Chomsky, gündeme ilişkin çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.Öne çıkan başlıkları sizler için derledik.
Noeliberalizm’de Covid-19’a maruz kalan kusurlar
Görüşmenin ana gündemi Koronavirüs salgını ve ABD yönetiminin ortaya koyduğu uygulamalardı. Chomsky Amerika’nın COVID-19 krizine karşı, karmaşık ve tutarsız müdahalesinden bahsederken “her zaman bahsini ettiğimiz sınıf savaşı şu anda işliyor” dedi ve ekledi:
“Şimdi dünyadaki 5 milyon vakanın dörtte birini oluşturan ve yaklaşık 100 bin can kaybının olduğu ABD’de salgın eşitsizliği artırdı. Hapishanelerdeki mahkumlar hastalıklara karşı korunmak için sabun ve tuvalet kağıdını kendileri almak zorunda kalıyor. Ancak zengin ve varlıklı milyonlarca insan virüsten kurtuldu. Bu kriz zamanında bile Cumhuriyetçi liderler büyük şirketleri kurtarırken Demokrat eyaletlerdeki seçmenler ekonomik acılar çekiyor. Senato’sunda çoğunluk lideri olan Mitch McConnell, bu politikaların mimarı. O, yönetimdeki gerçek şeytani dahi. Teşvik programının mavi eyaletlere para veremeyeceğini söyledi. ”New York gibi Demokratlara oy veren yerler için para yok” dedi. McConnell’e göre bunun nedeni gelecek nesillerin devlet tarafından yapılan hataların bedelini ödemeyecek olmasıdır. ”Çok para harcamak istiyorlarsa biz bunun bedelini ödemeyeceğiz ” diyor. Öyleyse kime para verdiğimize bakalım. Geçen yıl havayolu şirketleri gibi süper kârlar elde etmesine rağmen bunu tüketicilerin yararına çevirmeyen hatta endüstriyi geliştirmek için değil, yatırımcılar için para toplayan şirketlere bakalım.”
Devletler için krizden çıkışın iki yolu var: Faşizm veya liberalizm
“Olağan sınıf savaşının salgın sırasında tüm hızıyla devam ettiğini ve güçlülerin zengin ve fakir arasındaki boşluğu her zamankinden daha belirgin hale getirmek için çalıştığını” söyleyen Noam Chomsky Amerika’daki ekonomik ve politik manzaranın nasıl değişebileceğine de değindi. 1930’lar ve bugün arasında paralellikler olduğunu vurgulayan Chomsky ayrıca “hem Büyük Buhran’ın hem de COVID-19 salgınının krizi aşmak açısından toplumlara nasıl keskin bir seçenek sunduğunu” karşılaştırdı:
“Büyük Buhran büyük bir etkiye sahipti, aslında bundan çok daha kötüydü ve iki çıkış yolu vardı: “Birinci çıkış yolu faşizmdi. Dünyanın birçok yerine yayıldı. Bir başka yol da temelde New Deal* tarzı, refah devleti tarzı demokrasi ve liberalizmdi. Amerika Birleşik Devletleri (1930’larda) ikinci yolu seçti. Bunlar iki çıkış yoluydu ve şimdi de aynı durumdayız.”
Yaklaşan iklim krizi
Chomsky iklim krizine ilişkin ise “Kızgın yağ yanığı olan bir yarayı ateşe basmak gibi insanlık acı verici bir iklim değişikliği sorunuyla yüzleşmek zorunda kalacaktır” dedi ve ekledi:
“Kutuplardaki buzulların erimesinden, deniz seviyelerindeki yükselmeden ve küresel ısınmanın diğer son derece zararlı sonuçlarından kaçmayacağız. Dünyanın süper güç ülkesi ABD, krizi daha da şiddetlendirmek isteyen birinin, aslında bir partinin elindedir. Gelecek krizin çok yakında ve olabildiğince şiddetli olmasını bu konuyla (pandemiyle) bağdaştırıyorlar. Bunun olmasını istiyorsak, izleyebilir ve tepki vermeyebiliriz. Kanada bu konuda suçsuz. “
Chomsky, bu bağlamda, ABD Başkanı Donald Trump’ın en büyük insanlık suçundan bile daha felaket bir ölümle sonuçlanabilecek durum için imkan yarattığını söyledi.:
“Hitler belki de insanlık tarihinin en büyük suçlusu. Ailemi, Slavları, Romanları, eş cinselleri öldürdü. Ama Trump ne yapmak istiyor? Organize edilmiş tüm insan yaşamı için beklentileri yakın gelecek için yok etmek istiyor. Fosil yakıtların kullanımını en üst düzeye çıkarmak, bu tehlikeyi azaltabilecek veya kısıtlayabilecek düzenlemelerin önünü kesmek anlamına geliyor.”
Dilbilimci aydın Noam Chomsky ayrıca bu yolda devam etmek isteyen insanların, krizi azaltmanın yollarını ciddi bir şekilde incelemek yerine ondan kazanç sağlamaya çalıştıklarını belirtti.
Halkın rolü
En iyi ihtimalle Chomsky, kıyametin kaçınılmaz olmadığını ve insanların ilgilerini popülist, organize hareketlere çevirebileceğini söyledi:
“Geçmişte çok daha zor şeyler yaptık. Aktivist hareketler, STK çalışmaları, kölelik karşıtlığı, kadın hareketi ve savaş karşıtı hareket ülkeleri büyük ölçüde değiştirdi. 50 yıl önce bile olduğumuz gibi değiliz. Çok daha medenileşmiş toplumlarız. Fosil yakıt endüstrisine bakın, petrol fiyatlarına bir göz atın: ABD, Kanada ve diğerleri sadece endüstrileri sosyalleştirebilir, maliyetli olmayan insanları satın alabilir ve işten çıkarabilir. Bir gün içinde yapamazsın ama sahip olduğun kaynakları sürdürülebilir enerjiyi geliştirmeye ayırabilirsin, ne kadar sürer? Çok iyi ekonomistler tarafından ne kadar olacağına dair dikkatli tahminler var. Temelde muazzam çevresel krizi kontrol altına alacak politikalar yürütmenin maliyeti ne kadar olacak zaten.”
Ayrıca Chomsky böyle büyük bir değişikliğin, 2. Dünya Savaşı sırasında gereken seferberliğin sadece küçük bir yüzdesini kapsayacağını, böylece tamamen yerine getirilebilir programlar olduğunu vurguladı.
Gençlik yapısal değişikliklerin anahtarını elinde tutuyor
Bir saatlik video konuşma boyunca National Observer izleyicileri Chomsky’e sorular yöneltti. Sorulardan biri, yeni neslin neler yapabileceğiydi. Chomsky, gençlerin aslında bugün dünyadaki değişimlerin liderleri ve ana itici güçleri olduğu cevabını verdi.
Chomsky, “Trump ve türevleri tarafından dünyanın yok edilmesini önlemek için ön cephede kimin olduğuna bir bakın: Gençler” diyerek şöyle devam etti: “Geçen Ekim ayındaki iklim değişikliğine bir bakın. Ön cephede kimler vardı? Gençler.”
ABD Başkanı Donald Trump’ın konuşmasını 16 yaşındaki İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg’ün izlediği Davos, İsviçre’deki Dünya Ekonomik Forumu toplantısında dramatik andan bahsetti. Yaklaşmakta olan iklim krizini tanımlayan “doğru, dikkatli” bir konuşma yaptığını belirterek Thunberg hakkında övgüyle bahsetti: “İklim Grevi sessizce sona erdi, ancak oradaki (Davos) insanlar herhangi bir yaşam umudumuz varsa da yok ediyorlar.”
İklim Krizi’ne karşı Thunberg gibi gençlerin ve 14 yaşındaki izleyicisinin devletlerin politikalarını değiştirme gücüne sahip olduklarını belirten Chomsky “dünyası yok edilen Greta Thunberg’ler ve 14 yaşındakiler dünyayı kurtarmaya çalışıyor, eski nesil ise onlara ihanet ediyor” dedi.
Kaynak: Malum Medya
